Weerbaarheid in tijden van verandering

Wat leert topsport ons over weerbaarheid?

Er zijn vier cruciale factoren voor succes: teamwork, strategie, data en impact. Dat geldt voor zowel grote digitale transformaties als binnen de topsport. In deze serie artikelen gaan Management Consultants van Anderson MacGyver in gesprek met meervoudig roeikampioen Lisa Bruijnincx. Lisa is sinds april onderdeel van TeamNL 2025 en eind september heeft zij haar eerste senioren WK gewonnen. In deze blog gaat Lisa Folkertsma-Sijtsma, Management Consultant bij Anderson MacGyver met haar in gesprek over mentale weerbaarheid in tijden van verandering: wat kunnen organisaties leren van een roeiploeg voor hun digitale transformatie?

De balans tussen ambitie en motivatie

Lisa roeit sinds 2022 in de dubbelvier en sinds 2025 doet zij dit voor TeamNL. Topsport draait om het leveren van de beste prestatie, maar hoe zorg je ervoor dat het leuk blijft?

“Tijdens het roeien onder 23 (jaar) haalde ik veel plezier uit presteren, maar je haalt niet altijd het resultaat dat je wilt of voor ogen had. Daarin heb ik veel moeten leren, dan ga je bij jezelf na waar je eigenlijk voor roeit. De conclusie was om meer in het moment te gaan leven.”. Die mentale verschuiving, van presteren naar aanwezig zijn, is cruciaal, zowel in sport als in business.

Tussensprints op weg naar de finishlijn

Op de vraag van Lisa Folkertsma-Sijtsma of er op dagelijkse basis wordt gedacht aan de lange termijn doelen, reageert Lisa: “Als het goed gaat, dan helpt dat zeker. Maar als het bijvoorbeeld regent, dan baal ik en dan geeft een toekomstig doel geen motivatie.”

Lisa focust zich op dit moment volledig op het roeien, maar ze geeft aan dat het al kriebelt om haar hoofd weer op een andere manier te gebruiken dan voor het roeiteam of de techniek in de boot. Zo wordt er binnen het team veel gehaakt en gebreid, dit geeft een haalbaar eindresultaat.

Net als in de sport vraagt ook een digitale transformatie om het vinden van balans tussen ambitie op de lange termijn en motivatie op de korte termijn. Lisa Folkertsma-Sijtsma geeft aan dat dit ook van belang is bij een (digitale) transformatie. “Een transformatie is doorgaans een langdurig proces. Het opknippen van doelen kan helpen om de motivatie binnen een organisatie hoog te houden. Ook is het belangrijk om kleine, tussentijdse successen te vieren.”

De kracht van vaste rituelen – samen door weer en wind

Lisa vertelt dat haar team elke twee weken een korte check-in heeft om te bespreken wat er speelt. “Soms doen wij een weerbericht check-in, als je dan aangeeft dat het stormt, dan is het duidelijk dat iedereen je even je rust gunt.”

Ook binnen organisaties helpen korte, frequente check-ins om het teamgevoel te versterken en tijdig spanningen te signaleren.”. Lisa Folkertsma-Sijtsma ziet dit terug binnen organisaties die aan het transformeren zijn. Er vinden dagelijkse check-ins plaats om te peilen hoe het werk loopt, waar mensen vastlopen en waar eventueel hulp benodigd is.

De juiste mindset

“Bedrijven die in een digitale transformatie zitten, ervaren vaak weerstand of twijfel. Welke mindset helpt jou om door te gaan, juist als het zwaar wordt?”, vraagt Lisa Folkertsma-Sijtsma.

Lisa geeft aan dat het hogere doel voor het team Los Angeles 2028 is, de Olympische Spelen. “De route daarnaartoe geeft ons de ruimte om dingen uit te proberen, maar in deze periode moeten we ook durven falen. Om zo te leren en te optimaliseren voor het hogere doel. Het hele team moest daaraan wennen, dit houdt namelijk in dat het op de korte termijn niet altijd gaat zoals je het graag zou willen, maar hierdoor gaat het op de Olympische Spelen wellicht wel beter.”

In organisaties kun je op verschillende manieren veranderen. Soms met een uitgedacht plan, soms door experimenteren, fouten maken en weer doorgaan. Welke veranderstrategieën ook worden gehanteerd, geef ruimte aan weerstand en zorg voor goede communicatie en begeleiding.

Samen in één ritme: vertrouwen als fundament van succes

Het vertrouwen in een roeiploeg is erg belangrijk voor de prestaties van het team. Maar hoe zorg je binnen het team voor dit onderlinge vertrouwen en heldere communicatie, juist ten tijde van hoge druk?

“Als de druk hoog is, dan wil je dat bepaalde processen al staan. Ik geef het commando en op dat moment is er geen tijd om daar een discussie over te voeren. Ook de finale race wordt altijd een week van tevoren doorgelopen en gevisualiseerd.”

Lisa Folkertsma-Sijtsma erkent dat het doorlopen en visualiseren ook zeker gebruikt wordt in het bedrijfsleven. “Bij Anderson MacGyver noemen wij dit situation sketches. Als mensen een nieuwe rol en verantwoordelijkheden krijgen, dan doorlopen we de nieuwe dagelijkse manier van werken met hen. Dit neemt onduidelijkheden weg en zorgt dat mensen beter voorbereid zijn op de nieuwe situatie.”

Terugkijken om vooruit te komen

“Het roeien wordt gezien als een 4-jaar project met doel de Olympische Spelen van Los Angeles in 2028. Dat maakt het belang van evalueren heel groot. Als ploeg bespreken we altijd wat beter kon of juist behouden moet blijven. Binnen het hele TeamNL wordt er ook geëvalueerd op basis van ploegcombinatie en prestatie. Hierdoor hebben we op verschillende niveaus evaluatiemomenten. Wij nemen hier ook altijd de tijd voor en we plannen de evaluatie al in vóórdat het eindresultaat heeft plaatsgevonden.”

Ook dit herkent Lisa Folkertsma-Sijtsma bij organisaties die in een (digitale) transformatie zitten. Bij een transformatie is het belangrijk om vast te stellen wat je gaat meten en het ook daadwerkelijk bij te houden. Zo kun je waar nodig bijsturen om het doel te behalen. Net zo belangrijk is regelmatig evalueren met de betrokken teams: hoe ervaren zij de verandering tot nu toe, wat gaat er goed en wat kan er beter?

Weerbaarheid als kern van duurzame transformatie

Zoals Federer zegt: “The best in the world are not the best because they win every point, but because they know they’ll lose again and again, and have learned how to deal with it.”

Weerbaarheid betekent niet dat alles altijd goed gaat, maar dat je leert omgaan met tegenslag, onzekerheid en verandering. Dat geldt in de topsport en binnen iedere organisatie die transformeert.

De kracht zit in het team dat blijft leren, reflecteren en elkaar vertrouwen geeft, juist wanneer de druk toeneemt. Want alleen dan kom je – letterlijk en figuurlijk – vooruit.